Frustratie. De frustratie van ondernemen, van het leven of van relaties. Het is soms gekmakend. En vooral als je weet dat je het zelf doet. Bijvoorbeeld, ik zeur, ik klaag, ik zit in de slachtofferrol en leg het probleem helemaal buiten mezelf. Ik weet het en toch is dat wat ik met name zie. Ik wil de verantwoordelijkheid niet nemen. Ik wil niet sterk zijn, iets moeten of afgewezen worden. Het is te groot, te eng en dan is het de schuld van de ander en de wereld dat het niet lukt. Dat het niet stroomt.
Mijn valkuil is om te luisteren en kijken naar hoe anderen het doen. Wie kan mij, mijn hopeloze hulpeloze ikje, helpen? Want er is iets mis met mij, want niks gaat zoals ik wil of zoals het hoort. Als ik het te rustig heb, verveel ik me. Wanneer het te druk is, voel ik me moe. Het is nooit goed en ik baal er van.
Die angst, die frustratie, die laat weten dat er iets aan de hand is in mij. Iets wat ik kan shiften door compleet eerlijk te zijn naar mezelf, maar durf ik vervolgens ook de keuze te maken? Te gaan staan voor dat waar ik in geloof, te doen wat ik te doen heb? Ik kruip weer weg in het hoekje, onzichtbaar voor de buitenwereld. Ik hou me klein en ik verstop me, want daar is het veel veiliger. Met de overtuigingen mee weggestopt, want mennn wat gebeurt er als iedereen je ziet, je afwijst, kritiek heeft, je aanbidt, ziet hoeveel kennis, gezelligheid en waarde je brengt.
Wat als? De boosdoener. Wat als? De twijfelaar. Wat als? De angstige. Wat als? Waarom ik? De vinger die wijst naar de ander en zegt niet ik, JIJ. Het helpt niet en toch is het zoveel makkelijker dan oprecht kijken naar jezelf. Eerlijk, vriendelijk en speels te blijven in jezelf, naar jezelf, bij jezelf. Tegen iemand anders zou je zeggen: “Je voelt emoties en dat mag. Je doet wel een beetje moeilijk, maar weet dat je precies goed bent zoals je bent, waar je bent. Hup, je bent er klaar voor.” Niet pushend of forcerend, maar een vriendelijk duwtje in de rug en helpend bij de eerst volgende stap.
Eenzaamheid
Dan realiseer ik me dat er nog een diepere laag is, namelijk eenzaamheid: “niemand begrijpt me”, “ik ben helemaal alleen”. Het is niet waar, het is ook oud. En toch voel ik het zo sterk. Het blokkeert alles en er is voor een moment geen enkele beweging. Behalve dat wijzende vingertje naar de ander, de boosheid naar het zelf en het geslachtoffer, want daar is het veilig. In ieder geval veiliger, want die plek, dat gevoel is bekend.
Ik las ooit een artikel dat het gemiddeld een half jaar duurt voor mensen om met een matige relatie of matig werk te stoppen. Mensen blijven liever in een bekend matig leven dan dat ze gaan voor een onbekend geweldig leven.
Vanochtend liep ik een rondje door de miezerregen. Kinderen en ouders verplaatsten zich naar werk of school. Hun gezichten straalden weerstand uit. Geen zin. Ik hoorde gemopper van beide kanten. De auto’s en fietsen sjeesden haastig langs. Wat een energie om de dag mee te beginnen.
Waar verlang jij naar?
Ik verlang naar een leven waarin ik over het algemeen energiek, vrolijk en blij ben. Een leven waarin ik omringd word door de leukste mensen. En waarin onbekenden je vriendelijk open begroeten, tijd hebben voor een praatje. Het is een leven van plezier, dans, groei en verbinding. Het is het leven dat ik leef. Alles is er al. Ik mag vertrouwen.
Bedankt voor het lezen van dit blog. Herken je het? Ik hoor het graag, want dan weet ik dat ik niet de enige ben die heen en weer geslingerd word in al die emoties.
Liefs, Renée
PS Wil jij dit soort teksten, informatie en aankomende events in je mail ontvangen? Hier kun je je inschrijven.
Ik dacht dat rust meditaties, slapen of vakantie was, maar tijdens de Autumn Vibes (een ochtendretraite) ontdekte ik met nog drie dames dat rust in je zit. Het is een gevoel. Het ontstaat op een plek, zoals de bergen, bij zee of in een bos. Het is zijn, de echte jij zijn. “Ik ben”. Het is iets doen waarin de tijd verdwijnt, zoals knutselen, tekenen, schrijven, wandelen, spelletjes doen of kijken naar de golven die tegen de rotsen op klotsen. Wat is rust? In deze blog duiken we in het thema ‘effectieve rust’.
Misschien ken je het wel; niemandsland. Dit woord heb ik geleerd van Janne Schuijn. Het is een plek waarin je je meh voelt. Je moet dingen doen, maar het lukt niet om ze te doen. Je denkt veel. Het to-do lijstje staat op repeat in je hoofd en er is onrust. Je kunt niet ontspannen en rustig op de bank zitten en je doet ook niks nuttigs. Niemandsland, onrust.
Je zoekt verschillende dingen om je rustig te voelen, zoals lezen, mediteren of wandelen. Ergens heb je gelezen dat schudden werkt, dus ook dat probeer je. Nadat je drie keer dezelfde pagina hebt gelezen, stop je met lezen. Het denken gaat door. Je gaat maar weer iets in het huishouden doen, totdat je weer denkt aan dat schudden. Een muzieknummer helpt en jij begint te schudden. Je voelt je gek, daar midden in je kamer. Er komt iets van ontspanning, maar nog steeds zegt het hoofd dat je iets nuttigs moet doen. Aaarghh. Een meditatie dan of een wandeling. Je kiest niet en aan het eind van de dag baal je dat je niet meer genoten hebt van de dag.
Hoe doorbreek je niemandsland? En hoe krijg je rust? Zoals met alles is er geen one size fits all. Het is ontdekken en uitproberen. Het helpt als je weet hoe rust voelt, want rust zit in jou. Het is een gevoel. In deze meditatie begeleid ik je naar rust, probeer hem meteen of lees verder.
Doe een trucje of ervaar
Wanneer voelde jij voor het laatst rust? Hoe voelde je je toen? Wat deed je, zag je? Was je samen of alleen? Als ik aan rust denk, zie ik de bergen. Ik geniet van het uitzicht, ik heb ruimte om me heen, ik kan ver van me af kijken, ik ben samen een spelletje aan het doen met mijn vriend of ik geniet van de geur in het bos. Ik neem waar, ik observeer. Het is een moment van helemaal in het moment zijn, zoals tijdens het puzzelen. De uren vliegen voorbij zonder dat ik het door heb. Rust is zijn, mezelf zijn, veiligheid, vrijheid, ruimte en vertrouwen in één. Rust is niet een trucje, het is een gevoel in mij.
Wat is rust voor jou? Doe je dan iets specifieks of ben je ergens? Kun jij het voelen? Van Master Co heb ik geleerd dat er verschillende fases zijn voordat er rust is. Hij zegt: “First there is chaos, then calmness, after that silence and then stillness. In stillness you remember who you really are.”
Calmness, silence, stillness
Heb jij altijd muziek, afleiding of externe prikkels nodig? Waarschijnlijk wil je niet horen wat er van binnen speelt. Het is te chaotisch, te veel, te groot. Er is drukte, emotie of onzekerheid. Als je dan naar bed gaat, komt alles als een golf over je heen en wordt je de volgende ochtend met dromen of onrust wakker. In calmness voel je meer rust en overzicht. Het is de groene toestand uit de Polyvagaaltheorie. Je voelt je helder. Het is gemakkelijk om keuzes te maken, er is ontspanning en je kunt genieten van de kleine dingen. Is er vervolgens silence, dan vallen alle verantwoordelijkheden van je af. Je kunt gemakkelijk waarnemen en de situatie zien zoals die is. In stillness valt tijd weg en voel je “ik ben”. Je voelt je verbonden met alles en met niets. Geen gedachten, geen gevoelens, alleen zijn.
Zijn. Rust. Pauzes nemen. Doen waar je blij van wordt. Als je al in calmness bent, dan gaat dit veel gemakkelijker. Ervaar je iedere dag een moment van stillness, dan wordt je niet heen en weer geslingerd door al je emoties, de gebeurtenissen in de wereld of onverwachte situaties en gedachten. Jij bent. Rust. Inner peace.
Rust is geen trucje. Het is een gevoel, een staat van zijn. Het zit in jou. De omgeving, oefeningen en herinneringen kunnen helpen naar calmness te gaan. Je hebt los te laten, je over te geven en te vertrouwen om in rust te komen. Heb je hier moeite mee of wil je hierbij geholpen worden? Ik sta voor je klaar in 1 op 1’s en in groepen.
Veel mensen lopen rond als een zwevend hoofd. Ze hebben op jonge leeftijd geleerd dat het onveilig of onbelangrijk is om waar te nemen wat er binnen in hen gebeurt. Het was vroeger noodzakelijk om te leren voelen wat de ander beleefde en daar op tijd op te reageren in plaats van te doen wat in lijn is met hun eigen behoefte en verlangens. Dus voelden ze maar helemaal niet meer.
Dit kan ontstaan bij mensen met narcistische ouders of waar vroeger mentaal of fysiek misbruik voorkwam, bij mensen die gepest werden of bij mensen die verlaten of genegeerd werden, maar het kan ook ontstaan als de jeugd goed was, maar de ouder onbewust inconsequent was.
Een zwevend hoofd
Een zwevend hoofd. Er is een deur dichtgegaan tussen lichaam en hoofd. Iedereen heeft een hoofd en een lichaam. Als baby leer je eerst voelen in jezelf, of je honger of pijn hebt, of er buikkramp is of dat je het te warm of koud hebt (3). De manier van communiceren is huilen. Vervolgens leer je kijken naar de ander (1). Je ziet wat de ander doet en volgt de bewegingen. De verkregen informatie verwerk je in je lichaam (3). Tenslotte leer je ook de ander voelen en non-verbale communicatie oppikken (2). Hiervoor heeft ieder mens spiegelneuronen. Ook deze informatie wordt intern verwerkt. Wordt er echter niet of onvoldoende tegemoet gekomen aan de behoeftes en verlangens van de baby. Is er ruzie, onveiligheid of weinig liefde? Of is de opvoeder niet goed in emotieregulatie en is hij of zij inconsequent? Dan kan de deur naar het lichaam dicht gaan. Het verwerken en voelen wordt onbelangrijk, want het kind moet overleven en andere manieren vinden om aandacht, liefde en veiligheid te krijgen. Het kijken en voelen van de ander wordt dan bijvoorbeeld belangrijker.
Wat is hechting?
Dit proces wordt ook wel hechting genoemd. Het is het ontwikkelen van een emotionele band tussen ouder en kind. Hierin leert het kind vertrouwen op zichzelf en de ander. Hechting heeft ook invloed op veerkracht en zelfvertrouwen.
Psychologen Mary Ainsworth en John Bowlby beschreven in de jaren veertig en vijftig na onderzoeken met kinderen vier hechtingstypen. Deze worden in de psychologie nog steeds gehanteerd.
Ik ben oké, jij bent oké. Hier draait het eigenlijk om. Heb jij vroeger geleerd dat jij oké bent met al je gevoelens, ongemakken en gedrag? Of heb jij geleerd dat jij niet oké bent? Dat jij niet belangrijk bent, op de tweede plaats komt of dat je beter onzichtbaar kunt zijn? Is het in jouw situatie zo dat de ander niet oké is? Dat de ander gevaarlijk of moeilijk is of dat de schuld bij de buitenwereld ligt? Of is de ander oké? Zie je dat de ander zijn of haar best doet en er altijd voor je is?
Veilige hechting
Ik ben oké, jij bent oké. Er is vertrouwen in de ander en in zichzelf. Er is een gezonde balans in zelfstandigheid en verbinding en/of intimiteit met de ander. Dit ontstaat wanneer de opvoeder consequent, sensitief en emotioneel beschikbaar en aanwezig is.
Angstige hechting
Ik ben niet oké, jij bent oké. Er wordt door personen met deze hechtingsstijl meer om bevestiging gevraagd. Controle zoeken en angst voor verlating spelen hierin een rol, omdat zij geloven dat zij niet goed genoeg zijn en zich als het ware moeten bewijzen tegenover de ander. Deze hechtingsstijl ontstaat wanneer de ouder inconsequent is in het tegemoet komen van de behoeften en verlangens van het kind in affectie, veiligheid etc.
Vermijdende hechting
Ik ben oké, jij bent niet oké. Bij deze hechtingsstijl ontstaat vermijding voor emotionele verbinding of intimiteit, omdat er angst voor afwijzing is. Onafhankelijkheid en zich terugtrekken is een logisch gevolg bij een opvoeding waarin de ouder afwijzend of niet-sensitief was.
Gedesorganiseerde hechting
Ik ben niet oké, jij bent niet oké. Personen met deze hechtingsvorm reageren vaak verward, afwijzend en/of inconsistent. Er was in de opvoeding vaak veel onveiligheid en weinig affectie en consistentie. Er is geen of weinig vertrouwen in relaties en in zichzelf en er worden vaak onvoldoende vaardigheden voor het omgaan met problemen, uitdagingen en ongemakken aangeleerd.
In het volgende overzicht zie je de verschillende hechtingsstijlen.
Als je moeilijk kunt voelen
Als je moeilijk kunt voelen en de deur tussen hoofd en lichaam dichtgaat, dan ga jij waarschijnlijk door het leven als een zwevend hoofd. Dit kan voorkomen bij angstig, vermijdend en gedesorganiseerd gehechte personen, omdat ‘het zelf’ in relatie tot de ander onveilig, inconsistent of zelfs gevaarlijk was. Om jezelf en waarschijnlijk ook de ander te beschermen heb jij ergens besloten dat je beter goed kunt kijken en aanvoelen wat de ander nodig heeft in plaats van te luisteren naar jouw innerlijke behoeften en verlangens. Op latere leeftijd ontdek je echter dat die manieren minder goed helpen en juist zorgen voor klachten, problemen in vriendschappen of conflicten op het werk.
Please gedrag, eenzaamheid, perfectionisme, hooggevoeligheid of vermijding zijn voorbeelden van gedragingen die kunnen ontstaan uit onveilige hechting. Consequenties hiervan zijn: overbelasting, vermoeidheid, burn-out of stress, depressies of een scheiding, onzekerheid of doelen halen zonder trots te zijn. Gelukkig kun je andere gedragingen leren en meer lichaamsbewust worden.
Hoe krijg ik minder klachten?
De eerste stap is altijd bewustzijn, awareness. Daarvoor heb je te voelen, oprecht te zijn en geconfronteerd te worden. Jippie!
Moeilijk alleen, in een veilige omgeving met iemand die kan reguleren en meebeweegt in jouw gedrag, een stuk leuker. Bij Dans Beweeg Groei heb ik al meerdere mensen geholpen die vastliepen in voelen, in keuzes maken voor zichzelf en het ontdekken van de kracht in zichzelf en relaties. Hoe?
Door een ontspannen setting te creëren en jou met meditatievormen en een ervarings- en lichaamsgerichte benadering te laten ervaren wat je doet, voelt, bent en transformeert.
Als je alleen onveiligheid kent
Er kwam een vrouw bij mij. Zij had narcistische ouders en nu een narcistische man. Mevrouw geloofde dat zij niks kon, ze had geleerd de klappen op te vangen en zich te gedragen zoals van haar verwacht werd. “Ik niet oké, jij niet oké”: had zij geleerd. Al meerdere therapieën had ze gedaan, maar nog steeds voelde zij zich klein en machteloos. Ze wilde meer zelfstandigheid en minder afhankelijk zijn. Ze had pijnklachten in haar rug en ze voelde vaak zware handen op haar schouders drukken.
Emoties, gedrag en hechting
Tijdens de derde sessie pakte ik vier briefjes en legde deze op de grond. Mevrouw kwam bij één van de briefjes staan. “Dit briefje staat voor de kleine jij. Wat voel je?”. Er kwamen na een tijdje emoties op. Ik zag dat zij zich ongemakkelijk voelde en liever weg wilde. Ze zei: “Ik hoor mijn moeder in mijn oor schreeuwen. Ik wist altijd precies waar ze was, ik voel mijn schouders aanspannen en ik duik een soort van weg.”. Ik vraag haar aanwezig te blijven bij dit gevoel en de beelden en geluiden die ze ziet en hoort. Het niet op te lossen, maar er aanwezig bij te zijn. In die rust, in die stilte verandert er iets. Eerst wordt het gevoel groter, vervolgens komt er een ander gevoel.
Ik vraag haar naar het volgende briefje te stappen. “Welk gevoel heb je? Waar staat dit briefje voor?”. “Ik krijg niks uit mijn handen, ik kan het niet. Doe ik het wel goed?”. Ik moedig haar aan dit gevoel te onderzoeken en te omschrijven. Ze zoekt bevestiging bij mij, maar dit is een vorm van gedrag. Ik kan haar de antwoorden niet geven, zij mag ze zelf ontdekken. Dit briefje wordt uiteindelijk bestempeld als ‘onzekerheid’. Zo gaat ze ook langs de volgende briefjes.
Als je je waardeloos voelt
Bij één briefje schiet ze in haar hoofd en zoekt ze allerlei oplossingen. Het is denken, piekeren, chaos en veel onrust. Het is vermijding en controle zoeken in elkaar. Dit is modus ‘hoofd’. Ze voelt het, is het en ze neemt het waar precies zoals het is, zoals zij het herkent in haar dagelijkse leven. Het laatste briefje is intens want deze staat voor ‘waardeloos’. Het is een strenge stem, ze is hier niks waard. Ze kan niks, doet alles fout en er is heel veel oordeel. De zwaarte drukt op haar en de tranen stromen over haar wangen, want deze modus kent zij zo goed. Deze ‘ik’ is zij vaak.
Voel jij je veilig in jezelf?
Ik leg nog een briefje neer en vraag haar bij dit briefje te komen staan en haar ogen te sluiten. In meditatie begeleid ik haar naar een ‘ik’ waarin zij is wie ze wil zijn, waar ze veilig is en waar zij kan genieten. Het vraagt mee bewegen langs alle briefjes, alle ‘ikken’ om naar deze ‘ik’ te komen. De echte ik. Ik zie haar schouders ontspannen, een glimlach ontstaan en zachtheid in haar houding. Ze opent haar ogen. “Bij jou voel ik me veilig. Is het normaal wat ik nu allemaal heb gevoeld?” Het vraagt moed om alle kanten van jezelf te onderzoeken. Ik geef uitleg over de hechtingsstijlen en over het reguleren van emoties. Ze herkent nu de verschillen. In latere sessies zijn we hier mee verder gegaan. In ervaring, in verbinding met zichzelf, in veiligheid en vertrouwen, want als jij voelt wie je werkelijk bent, dan ontstaat er zelfvertrouwen en veerkracht.
Wil jij aan de slag met jouw hechtingsstijl of gevoel van niet goed genoeg zijn? Ik sta voor je klaar. Door middel van systemische coaching en psychosomatische fysiotherapie begeleid ik je naar meer rust in je hoofd, ontspanning in je lijf en vertrouwen in jezelf.
Na zeventien jaar persoonlijke ontwikkeling, stress, angst, spirituele reizen en allerlei opleidingen en coaches ontdekte ik gisteren wat het betekent om me goed genoeg te voelen.
Misschien ken je het wel. Het gevoel van tekortschieten, niet goed genoeg zijn, waardeloos zijn of je een mislukking voelen. Het is een diepgeworteld ‘niet goed genoeg’ zijn met als gevolg allerlei gedrag om de wereld te laten zien dat je er wel degelijk toe doet, dat je er mag zijn. Ik doe dat bijvoorbeeld door te zoeken naar verbetering, te pleasen, nog reflectiever en alerter op de non-verbale communicatie van de ander te zijn, weer een nieuwe coach te zoeken of cursus of opleiding te doen. Dit levert absoluut wat op, namelijk veel kennis, erkenning en harmonie, maar het kost ook wat. Het zegt onbewust iedere keer: “Zie je wel, je hebt het nog niet door. Het moet beter. Jij moet het beter doen, sukkel.”.
Gister viel een heel belangrijk puzzelstukje en voelde ik: “ik ben goed genoeg, precies in al deze lagen en delen van mezelf. Ik mag er zijn.”. Van de week begon dit puzzelstukje al te vallen, toen ik mezelf vroeg: “Wat als ik gewoon opvulling ben?”. Met opvulling bedoel ik mensen die hun leven onbewust leven, in het systeem zitten, werken, scrollen, slapen en weer gaan werken. Ik dacht altijd dat ik een ‘afwijker’ was, iemand die anderen inspireert en groeit, leert, ontwikkelt, iets bereikt. De druk en verwachtingen waren hoog en dat deed ik zelf. Wat als ik gewoon opvulling ben? Mijn ego, mijn ikje die zichzelf altijd zo aan het bewijzen was, die deed pijn, want als ik gewoon opvulling ben, dan doet het er niet toe hoeveel mensen geïnspireerd worden, hoeveel ik bereik of hoeveel ik verdien. Dan ben ik goed genoeg gewoon door te leven.
Gisteravond reed ik samen met mijn vriend naar huis. Ik deelde mijn gedachten en hij zei: “Ik denk dat opvulling allerlei lagen heeft en dat het belangrijk is dat iedereen zijn rol speelt.”. We praatten hier wat over en ik voelde de verschuiving in mezelf. Als iedereen een rol te spelen heeft, verschillende waarheden heeft en iedereen bepaalde mensen inspireert, aanraakt of beïnvloedt en andersom, dan is iedereen net zo belangrijk. Dan zitten we met z’n allen in een spinnenweb en bewegen we samen.
Vrouw zijn in de westerse wereld
Een paar weken geleden kwamen vijf vrouwen samen tijdens een vrouwencirkel. Op de vraag wat vrouw zijn betekent, beschreven vier vrouwen hoe zwaar en moeilijk, chaotisch en intens het is om vrouw te zijn. Hoeveel ballen je als vrouw hoog te houden hebt en hoe weinig waardering hiervoor is. Eén vrouw benadrukte de kracht van het vrouw zijn en hoe de vrouwelijke energie voelt. “Ken je de film Avatar? Voor mij is het de verbinding met het alles, de zachtheid voor de natuur en de respectvolle, intens gevoelige en mooie wereld. Samen zijn, in verbinding.”.
Het mag weer terug in balans komen; Yin en Yang, het mannelijke en vrouwelijke, licht en donker. Het is uit balans. Vrouwen zijn zich gaan gedragen als mannen en hebben willen laten zien dat zij net zo veel kunnen als de man, dat ze net zo sterk en krachtig zijn. Dit zijn ze gaan doen door de mannelijke energie in te zetten: gedisciplineerd en doelgericht te zijn en vanuit autoriteit leiding te geven. Echter is het vrouwelijke op een andere manier krachtig. Het verbind, het is zacht, het stroomt, het is chaos, het is rond, warm en vol vertrouwen. Het vrouwelijke gaat meer in cycli in plaats van lineair. Het is meer samen in plaats van alleen in de spotlight.
Het is alsof er een nieuwe manier van leven ontstaat en dat oude overtuigingen geen stand meer houden. Het is als een woeste zee, waarin je steeds kopje onder gaat, meegesleurd wordt door de golven. Heel veel mensen worden wakker en staan stil bij wat ze doen en waar ze eigenlijk blij van worden. Veel mensen hebben mentale klachten en moeten hun donker aankijken. Het daagt de mens uit om oprechter te kiezen, waarde-gerichter te leven en weer meer samen te doen. Yin en yang in balans, allebei in hun eigen kracht.
De man mag weer man zijn en de vrouw mag vrouw zijn. Een wereld waarin mensen hun eigen plek innemen, doen waar ze blij van worden en samenwerken, verbinden, vertrouwen. Dat is een wereld waarin heel veel mogelijk is, waarin iedereen zich gezien en geliefd voelt. Daarin is de man sterk, stabiel, gedisciplineerd, zeker en duidelijk en de vrouw is golvend, krachtig, vloeiend, zacht, rond en stromend. De rivierbedding voor de rivier, de bergen voor het dal, de bijen voor de bloemen en eb en vloed.
De winnaars- en dramadriehoek
Als je al vaker aan zelfhulp hebt gedaan, dan ben je deze waarschijnlijk al weleens tegengekomen. Het is een heldere theorie en de praktijkvoorbeelden zijn herkenbaar interessant. Zelf doen, dat vraagt oefening.
Er zijn twee driehoeken, de winnaarsdriehoek en de dramadriehoek. Tegenwoordig zitten de meeste mensen in de dramadriehoek. Dit is een driehoek met drie punten. Met op één punt ‘de slachtoffer’, op een andere ‘de aanklager’ en op de laatste ‘de redder’.
De slachtoffer neemt geen verantwoordelijkheid, het leven overkomt deze persoon en er is geen controle, overzicht, regie of wilskracht. Het is een houding van angst en hulpeloosheid. Het voelt alsof alles te veel en te groot is en de vraag ‘waarom ik?’ wordt regelmatig gesteld.
De redder denkt dat hij iedereen en de wereld moet redden. Hij draagt alle lasten van alles en iedereen. Hij ziet zichzelf als weldoener, maar gaat er zelf aan onderdoor. Deze persoon kan moeilijk hulp, liefde of waardering ontvangen en geeft continu. Onderliggend krijgt deze persoon liefde en waardering door veel voor de ander te doen, maar de ander blijft hierdoor in de slachtofferrol of wordt juist bozer en meer oordelend.
De aanklager klaagt, zeurt, oordeelt en herhaalt. Deze persoon legt de verantwoordelijkheid buiten zichzelf. Het is de schuld van de maatschappij, de ander of de wereld dat …. niet lukt of mogelijk is. Het is een cirkel van boosheid, verwijten en niet kunnen.
Zit iemand in één van deze drie, dan reageert de ander vaak ook vanuit één van deze drie, waardoor er drama ontstaat. Gelukkig is er ook nog de winnaarsdriehoek.
De winnaarsdriehoek
Ook de winnaarsdriehoek bestaat uit drie punten. Op één punt staat ‘de verantwoordelijke’, op de andere staat ‘de helper’ en op de laatste staat ‘de assertieve’.
De verantwoordelijke neemt de verantwoordelijkheid. Deze persoon kiest bewust, draagt de consequenties, neemt de regie over zijn leven. Hij is eerlijk naar zichzelf en de ander. Hij kent zijn valkuilen en kwaliteiten, waardoor hij toegankelijk en vriendelijk is in zijn communicatie en gedachten. Het gaat niet om schuld of schaamte. Het gaat om samen, volwassen en oprechtheid.
De helper helpt, ondersteunt, adviseert, begeleidt of informeert, maar hij redt niet. Hij is verantwoordelijk voor zijn eigen emoties, taken en inzet. De ander heeft zijn eigen struggles en de helper vertrouwt erop dat de ander deze zelf kan dragen.
De assertieve is bewust van zijn eigen grenzen, kan deze bewaken en communiceren en is assertief in het regelen van zijn leven. Hij is vriendelijk en open over wat hij prettig en onprettig vindt, waardoor er een goed verwachtingsmanagement is. Er ontstaat duidelijkheid en vertrouwen, omdat de ander weet waar hij aan toe is en de persoon open, helder en kritisch durft te zijn.
Heb je weleens een gesprek gevoerd met iemand die in de winnaarsdriehoek zat? Hoe voelde je je tijdens dit gesprek en hoe verliep het gesprek? Waarschijnlijk voelde je je serieus genomen en op je gemak en vond je de ander aardig. Dit vertelde een vriendin: “Ik had mijn haar laten knippen door een MBO student, maar het was niet helemaal goed gegaan. Collega’s van haar hadden mijn haar niet gecheckt en toen ik later bij mijn ouders op de bank zat, zei mijn moeder dat het scheef was. Jij weet dat ik niet graag terug ga voor zoiets, maar het voelde gewoon niet fijn. Dus de volgende dag ging ik langs bij de kapper om te vragen of iemand het alsnog wilde nakijken en/of bijknippen. Ze vroeg me om te draaien en gaf aan dat ze snapte wat ik bedoelde, ze had niet meteen plek, maar ik kon later terug komen en ze excuseerde zich voor de situatie en glimlachte geduldig.”. Een beetje verbaasd dat het zo gemakkelijk was gegaan en dat ze zo goed geholpen werd was een opluchting. Die middag ging ze terug naar de kapper en ze werd door een collega ontvangen, zij reageerde heel anders:
“”Dit is niet de bedoeling, hoor. Je weet dat je geknipt werd door een student.”: zei de kapster. Ik stamelde iets van: “Uhh ja, maar het is niet gecontroleerd en ik wil dat dat nog gebeurt.”. Ze keek boos naar het computerscherm voor zich en zag dat de afspraak bij de collega van eerder stond. Ze mompelde iets dat ik wel moest betalen en het voelde alsof het mijn eigen schuld was dat ik nu voor lul liep. Ik word weer helemaal boos. Ik wilde niet lastig zijn, maar met een scheef kapsel rondlopen wilde ik ook niet! Gelukkig heeft die andere kapster me goed geholpen.”.
Een duidelijk verschil waarin de winnaars- en dramadriehoeken helder worden, want mijn vriendin was in eerste instantie assertief en kapster één nam haar verantwoordelijkheid en kon helpen door een afspraak voor haar te maken. De fout was al gemaakt en de oplossing was simpel. Kapster twee reageerde vanuit de dramadriehoek en de aanklagerrol, waardoor mijn vriendin in de slachtofferrol kwam en zich klein maakte, zich schuldig voelde en boos werd.
Geweldloze communicatie
Een communicatietool is de OVK. Het helpt bij geweldloze communicatie en zorgt ervoor dat iedereen in de winnaarsdriehoek blijft. Het verklaart de reactie van de ander en maakt bewust van eigen woorden en gedrag. Wanneer een kind in de puberteit is, dan wordt de ouder vaak uitgedaagd in communicatie. Iedereen wisselt in de ouder-, volwassen- of kind-rol.
Stel je voor dat je kind zijn kamer niet wilt opruimen. Je hebt het al een paar keer vriendelijk gevraagd, maar de kamer is nog steeds een rommeltje. De voedende ouder manier werkt blijkbaar niet. Dus wanneer je voor de honderdste keer de geur uit die kamer ruikt, roep je: “Je ruimt nu je kamer op, anders ….!”. Het kind schreeuwt dat je je niet moet bemoeien en dat hij dat zelf wel bepaald. De positieve kant van de kritische ouder is dat hij zijn grenzen stelt en regels nakomt. De negatieve kant is dat het bazig, kleinerend, bestraffend en oordelend is. De voedende ouder is geruststellend, liefdevol, aanmoedigend en beschermend, maar kan ook zorgen voor betutteling, klein houden en afhankelijk maken.
De reactie van het kind op de ouder kan verschillend zijn. Het kan reageren vanuit het aangepaste of rebelse kind of vanuit het vrije kind. Het terugschreeuwen in bovenstaand voorbeeld is het rebelse kind. Hij stelt zich eigenwijs, passief en klagend op. Als hij gehoorzaam, ja-knikkend, sorry-zeggend of geduldig had gereageerd, dan was dit de aangepaste kind-houding geweest. Had hij echter speels, uitbundig, creatief of spontaan gereageerd, dan was hij in verbinding met zijn eigen behoeften en is er meer zorgeloosheid. De negatieve kant van het vrije kind is dat het slordig, chaotisch, nonchalant of wispelturig kan overkomen.
Iemand in de kind-rol lokt vaak oudergedrag uit. Ouderlijk gedrag vraagt een kinderlijke reactie. Alleen als twee mensen in de volwassenhouding zitten, is er gelijkwaardigheid, communicatie in hier en nu en wordt er logische nagedacht. De valkuil hiervan is dat er geen beslissingen worden gemaakt en dat alleen gevoel of beleving naar elkaar geuit wordt.
De vier voorwaarden om op een volwassen manier te communiceren zijn:
Communiceer vanuit je eigen beleving, vanuit de ik-vorm. “Ik ruik ….” of “Ik voel me …..”.
Zeg wat je voelt, denkt, ervaart. “Ik merk dat ik dit niet fijn vind.” of “Ik ruik je sokken op de gang”.
Zonder oordeel. Voorkom verbale en non-verbale uitspraken die lading geven aan dat wat je ervaart, voelt of waarneemt.
Zeg wat je wel prettig vindt en spreek je behoefte uit. “Ik ruik je sokken op de gang en ik vind het fijn als je kamer vandaag schoongemaakt wordt. Ga jij het doen of zal ik het doen?”.
De valkuil is om achter een zin als “ik ruik muffe sokken in je kamer” iets toe te voegen als: “omdat jij je kamer al een maand niet hebt schoongemaakt.”. Je legt het probleem bij de ander, waardoor de ander vanuit verdediging reageert of met een tegenaanval komt.
Deze situaties kom je overal tegen. Tijdens vergaderingen, in het verkeer of in de sportschool. Wanneer iemand bumperkleeft en jij vervolgens je middelvinger opsteekt is er ouder-kind gedrag. Als iemand in de vergadering een scheet laat. Dan kan iemand daarop reageren met een grapje of je kunt zeggen: “Ik vind het niet prettig, want de hele ruimte stinkt nu.”. Hopelijk reageert de ander dan met “sorry”.
Het is moeilijk en op papier klinken de zinnen vaak ongeloofwaardig, want wie praat er nou zo?! Toch is het interessant om te ontdekken wanneer je de regie compleet bij jezelf laat en wanneer de oordeel ervan druipt. Het is frustrerend om te ontdekken hoe vaak je stiekem in de slachtoffer rol zit en alle problemen bij de ander wilt neerleggen. Een omgeving met mensen die meestal in de winnaarsdriehoek zitten helpt om bewust te worden en te oefenen met gelijkwaardige en geweldloze communicatie.
Als je bewust wordt van je patronen
Tenslotte beïnvloeden je zelfbeeld, je wereldbeeld, de winnaars- en dramadriehoeken en je communicatievaardigheden elkaar, want als jij voelt dat je oké bent en de ander is ook oké, dan is er een vloeiende communicatie. Geloof je echter dat jij niet oké bent en de ander niet oké is dan ontstaat er gemakkelijk gedoe.
Er kwam een cliënt bij mij (Lisa, pseudoniem). Ze zat niet op haar plek op werk, ze liep op haar tenen, ze was moe, ze werd gepest en ze kreeg er stressklachten van. Hierdoor had zij zich ziekgemeld. Ze vertelde dat dit bij haar vorige werk ook was gebeurd. Ze wist niet hoe het kwam en wilde het zo graag anders. Op mij kwam ze vriendelijk, sociaal en open over. Er klopte iets niet.
We bespraken de driehoeken en ik liet haar de verschillende rollen doorvoelen door op alle plekken te staan. Bij elke punt een briefje. Vervolgens vroeg ik haar de briefjes anders neer te leggen, zoals zij ze ervaart op haar werk. Alle briefjes van de winnaarsdriehoek verdwenen naar de zijkant en de aanklager, slachtoffer en redder kwamen dichterbij elkaar te liggen. “Ik doe zo hard mijn best, ik neem taken over van collega’s, ik ruil dagen en nog is het niet goed, waarom doen zij zo onaardig tegen mij?”. Ik vroeg in welke rol zij zat en ze ging bij het briefje van de slachtoffer staan. “Hoe voelt dit?”. “Machteloos.”. “Wat vind je nu van jezelf?”. “Waarom doe ik eigenlijk zo mijn best voor hun?”. Ik glimlachte meelevend: “Ja, waarom doe je zo je best?”. Ze schudde haar hoofd en keek me aan. Ik zag dat ze de emotie, de overtuigingen, de situatie en de gedachten allemaal in één keer waarnam. Ze zat in de redderrol. Ze wilde iedereen helpen, deed haar best en droeg de lasten van de anderen. De anderen vroegen hier niet om en vonden het misschien wel bemoeierig en hadden misschien het idee dat Lisa taken afpakte.
We lieten de briefjes voor wat ze waren en bespraken dit patroon van lasten dragen, de verantwoordelijkheid nemen en hoe zij zich positioneerde op het werk. Ze werd bewust van onderliggende overtuigingen, patronen en haar verantwoordelijkheid hierin. Ze wist wat ze te doen had op werkgebied en de regie over haar leven terug te pakken.
Het is allemaal met elkaar verbonden. Het helpt om de theorie te begrijpen én om gewoon te leven, fouten te maken, te groeien en ontwikkelen. Jij bent al goed genoeg! Geloof je dat en lukt het om in de winnaarsdriehoek te blijven?
Lees meer over zelfcompassie en eigenaarschap in deze blogs:
Ik heb een heerlijk weekend gehad bij mijn ouders in Limburg. Daar kan ik de hele dag zitten, kletsen, met de honden spelen en mezelf zijn. Maar… maandag werd ik zo ontzettend moe wakker. Ik had allemaal plannen en er kwam niets van terecht. Ik was moe, had hoofdpijn en wilde alleen maar slapen. Dus ik deed wat moest en ging tussendoor liggen. De planning van de middag en avond was vol en mennn wat was ik moe. Ik kreeg geen overzicht en maakte allemaal lijstjes. Mijn vriend vroeg: “Ben je zenuwachtig of zo?”. Mijn antwoord: “Ik ben gewoon zo moe, ik kan het niet overzien.”.
De planning
12.45 uur naar de camping 14.15 uur rijden 15.00 uur vrouwencirkel 17.30 uur rijden 18.30 uur dans je vrij groepsles geven 19.30 uur step up to grow
Nu denk je misschien; “dat zijn allemaal leuke dingen” of “de ochtend is helemaal leeg” of “noem je dat druk?!”. Het voelde als veel, zwaar en blugh. De middag naderde, de spullen lagen klaar en na weer 30 minuten te hebben gelegen met mijn ogen dicht, was het echt tijd om te gaan. Op de fiets naar de camping waar de tenten net stonden. Mijn nichtje en neefje en schoonouders zaten met een glimlach op hun gezicht onder de parasol. Zo’n gezellige relaxte sfeer! Ik hielp met het opzetten van de tarp en dat was maar goed ook, want toen ik in de auto wegreed begon het keihard te regenen.
Onderweg naar Lelystad probeerde ik mezelf op te peppen voor de vrouwencirkel. Ik kende niemand en dat is toch altijd even spannend. “Wat gaat er gebeuren, hoe zal het zijn, wat voor mensen zijn er en pas ik daar wel tussen?” De muziek leidde me een beetje af. Ik parkeerde de auto en ik werd ontvangen door één van de deelneemsters. We praten rustig terwijl we wachtten op de anderen. Een vriendin, wie mij uitgenodigd had, kwam gehaast aan omdat ze naar de verkeerde locatie was gereden. Samen liepen we naar het huisje in het bos.
De vrouwencirkel
Even later startte de ceremonie en Iris begeleidde ons in meditatie. De intentie-waterschaal ging rond. Zet 9 vrouwen bij elkaar en er is verbinding. Het waren vrouwen van verschillende kom af en leeftijden en het was veilig, ontspannen, vrolijk en serieus. Ieder sprak een intentie uit, wat een gezamenlijke krachtige intentie werd. De baarmoeder was een rode draad door de ceremonie. We schreven op wat we los mochten laten. Om en om liepen we over het baarmoederkleed het huisje in en verbrandden het briefje in het vuur. Als je met z’n allen in een bepaalde sfeer zit en helemaal bezig mag zijn met jezelf geeft dat vertrouwen, veiligheid en rust.
Op deze manier vervolgde de ceremonie. We trokken een kaart, we dansten op muziek, we stonden om en om in het midden van de cirkel waarbij Iris haar magic deed en er werd gedeeld wat gedeeld mocht worden. Ik zat vast, vast in mijn hoofd, in mijn lijf. Ik kon niet voelen. Er kwamen soms tranen, soms droogden ze op en voelde ik me leeg. Er was beweging en ik zat vast. Moe, hoofdpijn, verdriet, samen en alleen. Ik werd gezien, maar ik kon nog geen woorden vinden. Na wat fruit, noten en Indische lekkernijen liep ik in stilte door het bos naar de auto.
Ik had geen honger en de tijd ging snel. De dames van de groepsles waren ook moe en hadden weinig energie. Dus het werd een rustige les. Het is zo fijn om mee te kunnen bewegen met wat er is in mij en bij de anderen. Het gaat vloeiend, stromend, gemakkelijk. We deden de heel-rock en groot klein maken in lig. Nestelend op de deken. Meditatief en rustig. In verbinding met de grond en ontspannen in beweging. Vrolijker en opgeladen gingen de dames naar huis.
Step up to grow
Mijn dag zat er nog niet op, want de meiden van Step up to Grow kwamen binnen. De thee in het midden en vol verwachting wat deze sessie weer zou brengen. We starten met voelen en kijken wat we bij de ander opmerkten. Mooie woorden ontstaan en thema’s als gezien worden, complimenten ontvangen, vertrouwen op jezelf komen hierin voor. Dit was de derde sessie en na twee keer samen is er al rust en veiligheid. Het lijkt alsof iedereen elkaar al langer kent. Om en om bespraken we de woorden en of zij deze herkenden in zichzelf of hoe ze het ervaarden, wat ze voelden. Mooie gesprekken ontstonden. Met als gevolg een passende oefening. Het Bateson Model. Een model uit de NLP (neuro linguïstisch programmeren) waarin gedrag, identiteit en missie los van elkaar komen en je de invloed van de omgeving op je overtuigingen ontdekt.
Op het eerste gezicht denk je drie dezelfde soort meiden te zien en na deze oefening ontdek je de verschillen in overtuigingen, gedrag en missie. De één wil moeder worden, gezelligheid met familie en groeien als persoon, de ander wil gewoon leven en zichzelf zijn en de laatste wil bijdragen, carrière maken en anderen helpen. Hen de ruimte geven om zichzelf te zijn, om hen te laten voelen en zien dat ze helemaal oké zijn, dat is geweldig! Opgeladen en voldaan na de groepsles en Step up to Grow ging ik naar huis. Ik trok nog de Bosmarmot uit de kaartenset Boodschappen van de Dieren. Deze vertelde dat er soms iets dood mag gaan voordat er iets nieuws kan ontstaan. Vervolgens ging ik alleen naar bed, want Robin was op de camping.
De droom en de camping
Ik werd wakker uit een droom door een scheetje en vlucht naar de wc. Blijkbaar liet ik nog meer los. Ik liet Chatgpt mijn droom duiden middels de reflectiemethode. Dit was de samenvatting: “Je staat op een kantelpunt. Een oude structuur in jou – misschien een manier van samenwerken, samenleven, of jezelf definiëren – is uitgediend, maar dat besef komt zonder lading of drama. Er is ruimte. En in die ruimte ontstaat iets nieuws, iets zachts, iets vloeiends: creatieve vrijheid, natuurlijk leven, belichaming van je werkelijke zelf. Je droom zegt: durf los te laten wat je niet meer dient, ook al lijkt het vertrouwd. Je nieuwe weg is er al en die danst.”.
Kippenvel en herkenning. Ik voelde me niet ziek al zocht ik de wc vaak op. Ik had geen honger. Ik bakte een citroencake en mediteerde. Ik voelde me kalm. Ik deed wat computerwerk en stapte in de auto. Ik vond mijn schoonfamilie en vriend weer lachend onder de tarp. We voetbalden, speelde Kubb, aten zoetigheid en chips, we bakten pannenkoeken, speelden nog meer, schreven in een vakantiedagboek en genoten van het weer. Een fantastische middag en avond vol lol en gezelligheid!
Voldaan en gelukkig zochten we onze slaapzakken op. Een rustige nacht en ochtend volgden. Met een heerlijk ontbijtje met aardbeien en chocoladecroissant begon de dag goed. Er werd nog meer gevoetbald en ratslagen geoefend tot het tijd was om alles op te ruimen. Wachtend tot de tenten droog waren en ondertussen de kinderen vermakend, fietsten en reden we rond 12.00 uur weer naar huis. Weer mooie herinneringen gemaakt!
1 op 1
Woensdagavond stond een individuele psychosomatische fysiotherapie sessie gepland. Zo fijn om ook dit weer te mogen laten ontstaan. Om samen te ontdekken wat er gezien en gevoeld mag worden. Iemand begint eerst te vertellen over de struggles of ervaringen van de afgelopen dagen. Er ‘ploinkt’ vanzelf een idee, oefening, vraag of kennis in mijn hoofd. De keuze is altijd aan de cliënt. Vandaag kon ze niet kiezen, dus we combineerden het.
De stenen representeerden verschillende emoties: schuldgevoel, aanpassen, moeten, het zijn, trots en vertrouwen. Ze naderde een kruispunt naar (rood) hysterisch en overdreven zijn of (roze) veilig, mooi, vrouwelijk, veilig. Links lag een rood papiertje. Het was een bekend gevoel. Hier had ze een beeld bij. Rechts lag een roze papiertje dat in een soort mist of wolk was gehuld, dit was het niet weten. Waar sta je nu?
Er gebeurde van alles in haar gevoel, in haar houding, spierspanning en bewustzijn. De muziek zorgde voor lichte bewegingen. Geen bevriezing, maar aanwezig zijn bij wat er is. Het hoefde niet weg. Het mocht gevoeld worden, er zijn. Nadat de blokkades zachter werden in haar lijf, zette ze een stap en nog één. Andere emoties kwamen boven, andere overtuigingen, gevoelens, beelden. Ook dit kreeg alle aandacht, alle liefde dat het nodig had. Want het probeerde iets te vertellen. Dit was genoeg. Het is een verhaal, een stukje van de puzzel, een avontuur dat we samen aangaan. Ik zie en voel wat er bij haar gebeurde en kon bijsturen, begeleiden, helpen. Ze hoefde de donkere wolk niet alleen te dragen en dat geeft zoveel inzicht. Het shift op een dieper level. Moeilijk in woorden te vatten en alleen te ervaren. Het is meebewegen, meevoelen, co-reguleren en de veiligheid bieden dat het goed is precies zoals het gaat.
De kaart van de kat gaf de mooie boodschap om op avontuur te gaan en dat ze bij fouten of vallen toch op haar pootjes terecht zou komen. Ze mag haar eigen pad bewandelen en het op haar manier doen. Ze zag waar ze vandaan komt en hoeveel stappen ze al heeft gezet. Ze groeit en dat doet soms pijn. Ze groeit en is steeds vaker de vrouw die zij wilt zijn.
Schrijfinspiratie
Al weken vermijd ik, procrastineer ik om te beginnen aan het schrijven van mijn boek. Ik ben begonnen 🥳 Eindelijk staan de eerste woorden op de goede plek. De woorden stromen en stromen en stromen.
Zo meteen mag ik weer met iemand de diepte induiken tijdens een 1 op 1, vanavond en morgen is er weer een groepsles. Morgenavond dans ik vrij, elegant en blij tijdens Ecstatic Dance in Lelystad. Zaterdag uiteten en zondag kletsen met vriendinnen. En dan heerlijk op vakantie. Oh yes! Dit is een goede week.
Leren voelen, zakken van hoofd naar lichaam, minder denken en ontdekken wat je eigenlijk doet, daar zit zoveel kracht. Tegenwoordig onderschatten we de kracht van voelen, het lichaam, reflecteren en zijn. De druk is hoog, we moeten van alles en het moet ook vooral snel en nu in plaats van dat we luisteren, observeren, afwachten en genieten. Wil jij stoppen met gevangen zijn in je hoofd?
De gedachten gevangenis
Wat ik bedoel met gevangen zijn in je hoofd is een situatie waarin je alleen nog maar denkt, het lichaam kun je niet voelen en je bent uit verbinding met de omgeving. Een zwevend, piekerend en malend hoofd, dat is wat er overblijft. Dit kan komen door te veel emoties, een vervelende situatie of als overlevingsmechanisme.
Laatst ontdekte iemand, laten we haar Klara noemen, tijdens de sessie dat ze gevangen komt te zitten. Er is geen beweging meer, er is alleen maar denken. To do’s worden honderd keer opgesomd, gedachten over dat ze niet goed genoeg is en dat iedereen haar fouten ziet schieten voorbij, daarnaast kan ze zich nergens op focussen en denkt ze aan alles wat misging in het verleden, wat mis zal gaan in de toekomst en hoe anderen over haar denken. Emoties zijn niet duidelijk voelbaar en lichamelijke signalen neemt ze al helemaal niet waar. Er is een deur dicht naar het lichaam en een soort laag tussen haar en haar omgeving. Anderen kunnen haar niet bereiken en zij zet hen op een veilige afstand.
Je kunt je voorstellen dat dit geen fijne situatie is, misschien herken jij het zelf ook. Klara gaf toe dat ze daar eigenlijk best vaak zat. Het gebeurde ongemerkt. Plotseling was die onzekerheid er weer en zocht ze controle in het denken. Dit heeft haar vroeger geholpen, want anderen in het gezin uitten zich juist in ongecontroleerde boosheid. Gelukkig kan Klara zich ook anders voelen, ze kan zich ook blij en neutraal, rustig en kalm voelen. Zij kan zich somber en machteloos, gefrustreerd en enthousiast voelen. Ze leerde in één sessie hoe ze kan schakelen tussen al deze emoties en hoe ze uit haar eigen gedachten gevangenis kan stappen.
“Ik heb geen grote emoties. Soms lijkt het me wel fijn om uitbundiger trots of blijheid te ervaren. Het is best leuk om te ontdekken hoe emoties en gevoel bij mij werken, want het is meestal anders dan bij anderen. Ik snap nu beter wat er gebeurt en ik kan uitleggen hoe ik iets ervaar. “ ‘Klara’
De relatie tussen stress en emoties
Emoties en stress hebben invloed op elkaar, net als overtuigingen en gedrag. Maar laten we voor nu in de relatie tussen stress en emoties duiken. Tijdens de cursus van Heartmath leerde ik over het energie- of emotielandschap. Ik maakte er deze video over:
Emoties kun je verdelen in vier kwadranten, waarin het stresssysteem en hormonen een rol spelen. Wanneer het sympatisch zenuwstelsel ‘aan’ staat, dan is er volgens het stresssysteem gevaar en kom je in een staat van paraatheid, actie, vechten of vluchten. Wanneer cortisol vervolgens ook veel aanwezig is, dan ervaar je waarschijnlijk emoties als boosheid, frustratie, angst of paniek. Is echter oxitocine, ‘het knuffelhormoon’, meer aanwezig samen met een actief sympatisch zenuwstelsel, dan ervaar je juist emoties als opgewektheid, vrolijkheid, enthousiasme of passie.
Het parasympatisch zenuwstelsel remt op het sympatisch zenuwstelsel als er veiligheid, vertrouwen en verbinding is. Dit is het herstelsysteem. Remt het parasympatisch zenuwstelsel én is cortisol hoog dan is de kans groot dat jij emoties ervaart die voelen als somberheid, machteloosheid, wanhoop, leegte of afgevlakt. Dit is een staat van bevriezen. Het systeem wordt mogelijk te veel overvraagd of is te langdurig overvraagd, waardoor jouw lichaam en stresssysteem laat weten dat het even echt genoeg is. Tijd om te rusten. Dit kan heel onprettig voelen. Er kunnen negatieve gedachten opkomen en je lichaam kan meer pijn doen of zwaar aanvoelen. Het doet alles om jou stil te houden, zodat het kan herstellen.
Wil je echter overbelasting voor zijn, dan is het handig om langduriger in de herstel en opladende energiecentrum te zitten. Hier zijn namelijk oxitocine en serotonine aanwezig en is het parasympatisch zenuwstelsel ook actief. Er is rust, kalmte, vertrouwen, dankbaarheid en trots. Het is een gevoel van veiligheid en vriendelijkheid. Dit merk je ook aan je gedachten, de focus op taken en weinig klachten.
Tijdens de sessie ging ik hier samen op in met Klara door middel van gekleurde papiertjes. Wat gebeurt er in iedere toestand. Hoe kun je hem herkennen en waarom gebeurt er wat er gebeurt. Vervolgens is het thuis oefenen, herkennen en leren luisteren naar het lichaam.
Het is fascinerend om de puzzelstukjes te zien vallen en een nieuwe manier van emotieregulatie en controle vinden te zien ontstaan. Het gaat om bewustzijn, openstaan, nieuwsgierig zijn en groeien naar de persoon die jij al lang bent. Ik geniet van zulke sessies! De kern wordt herkent en doorbroken en plezier, verbinding en geluk groeien. Het mag speels.
Ik onderschat zo vaak de kracht van dans, maar afgelopen vrijdag heb ik het weer in zijn totaliteit mogen ervaren. De kracht van dans, meditatief bewegen, dans als medicijn, ecstatic dance, dansmeditatie, contactimprovisatie en het volgen van de muziek. Het is magisch, zo samen in verbinding met jezelf.
Een vriendin had me uitgenodigd om mee te gaan naar Ecstatic Dance in Lelystad. Ik weet nog dat ik dacht: “Ecstatic dance is toch voor hippies?”. Dat is het niet. Ecstatic Dance is voor mensen die blij willen zijn, die vrij willen bewegen, die contact willen maken met hun lijf, die erbij willen horen en die gewoon willen dansen. De sfeer was meteen goed toen ik binnenkwam; veilig en ontspannen. “Iedereen mag zichzelf zijn.”.
Dans als meditatie tegen stress
Afgelopen maanden was ik steeds met tegenzin naar balletles gegaan. Als ik thuiskwam had ik het gevoel dat het niet veel uitmaakte of ik was geweest of niet. Ik voelde me zelfs onzekerder over mijn lichaam na de les. De drive, de netheid, de kwaliteit, de lenigheid; het is allemaal niet meer zoals vroeger. Ik snapte het niet, want ik heb altijd met heel veel plezier en passie gedanst. Het plezier, enthousiasme en de passie waren weg. Het dansseizoen is voorbij en ik heb besloten om te stoppen. Allerlei verhalen spelen zich vervolgens af:
Ik stop met dans. Er komt meer tijd en ruimte voor crossfit.
Dans was altijd mijn uitlaatklep, de plek om op te laden, te stralen en te genieten. De plek om mezelf te zijn. Waar is het hele ‘dans als medicijn’ gevoel?
Ik neem afscheid van mijn kleine strenge ik, het mag vrijer, losser, zachter.
Ik kan het niet meer zo goed als vroeger. Ik word ouder en mijn lichaam verandert. Niet iedere week wil ik er door de spiegel mee geconfronteerd worden.
Ach, ik dans nog in mijn eigen groepslessen en dat is heel fijn!
Ballet voor volwassenen biedt te weinig uitdaging. Voor mijn leeftijd zijn er geen danslessen, zoals floorwork, modern of contemporary.
Ik had het mis. Het is er wel. Ik stop helemaal niet met dansen. Ik ontdekte dat ik stiekem zelf Ecstatic Dance lessen geef onder de noemer dansante fysiotherapie en dansmeditatie ook wel de Dans je Vrij groepslessen in Zeewolde. Een openbaring.
Van strakke regels en volgordes, van vrouwelijke sierlijkheid in een mannelijk energiejasje, naar vrij, los, soepel, zacht, vrouwelijk en zooo ontzettend eigen. Mijn dansachtergrond helpt in de variatie en creativiteit van bewegen en muzikaliteit. Alle ervaring in persoonlijke ontwikkeling, meditatie en hoog gevoeligheid helpen in contact met mezelf in contact met de ander te zijn.
In dans ervaar ik veiligheid in mezelf in de omgeving. Vaak wil ik me in dagelijkse situaties terugtrekken in mezelf, omdat dat veiliger is. Dan kan ik me focussen op alles wat er vanbinnen gebeurt in plaats van dat ik bewust ben van alles wat de ander voelt en mijn gedachten over of ik niet lastig of te veel ben en of ik niet te veel ruimte inneem, niet te snel ben. In dans wisselt het zich gemakkelijk af. Het is een dans. Het versnelt en vertraagt, het gaat samen en alleen. Grenzen aangeven gaat stromend, vriendelijk. De ander is oké met zichzelf.
En het mooiste inzicht is dat je evenveel kunt genieten door te kijken, te observeren als door deel te nemen, zelf te dansen. Het is er allemaal. Dans is zo krachtig. Het vertelt je wie je bent, hoe je de dingen doet, het maakt het contact dat je hebt met anderen duidelijk, de ander spiegelt jouw energie. De muziek leidt en je kunt volgen, stilstaan of er dwars doorheen gaan. Het maakt niet uit. Je voelt, je danst, je leeft!
Kom het ervaren
Ik denk dat je mijn enthousiasme voelt! Dit mag iedereen ontdekken, ervaren, beleven, belichamen. Als je danst, loslaat in gedachten, dan ben je wie je echt bent. Je kunt mediteren en ademoefeningen doen tot je verlicht bent, maar als je danst dan ben je vrij. Je zweeft, alles en niets is er tegelijkertijd. Voel jij de veiligheid in jezelf? Durf jij te dansen door het leven? Fouten te maken, grenzen aan te geven en je eigen plan te trekken?
Ontdek de Dans je Vrij lessen of meld je aan voor een Ecstatic Dance event. Het is een absolute aanrader!
Liefs, Renée
PS Je hoort erbij! Je hoeft alleen maar die eerste stap te zetten: een berichtje naar mij.
Hoe vaak hoor je niet dat iemand allerlei onderzoeken is ondergaan in het ziekenhuis of bij de huisarts, maar dat er ‘niks’ uit komt. Daar staat ze dan, maanden zijn verstreken, er is niks gevonden en zij heeft nog steeds klachten. Waar komen de klachten dan vandaan? Stelt zij zich aan? Kan dat wel, lichamelijke klachten zonder oorzaak? Hoe komt ze van haar klachten af?
Mensen willen niet horen dat het tussen de oren zit of dat zij zich aanstellen. De klacht is echt, ze voelen het en het doet pijn, het geeft angst, frustratie of machteloosheid. Ze blijven zoeken naar oplossingen en niks lijkt echt te helpen. Frustratie neemt toe, de klachten soms ook en de machteloosheid groeit. Sommige mensen vragen zich steeds vaker af: “Ik vraag toch niet veel, ik wil gewoon genieten van het leven en leuke dingen doen.”.
Lichamelijke klachten zonder oorzaak en hokjes denken
In de Westerse wereld wordt er in hokjes gedacht. Alles wordt verdeeld, ook in de medische wereld. Je hebt niet voor niks een cardioloog (hart-arts), een dermatoloog (huidarts), orthopeed (botspecialist), MDL arts of internist (buikorganen arts) etc.. Het hokjes denken in de westerse wereld is nodig om alle kennis die er is overzichtelijk te houden en toepasbaar te maken. Er is zoveel kennis dat één arts nooit alles kan weten. Het is echter lastig als jouw klachten niet precies onder één afdeling/domein vallen.
Dat is vaak het geval, want een mens heeft emoties, een omgeving, gedrag, overtuigingen, een ziel, levensgebeurtenissen/veranderingen, een lichaam en gedachten. Het is allemaal verbonden. Het is goed om klachten te laten onderzoeken op het biomedische/fysieke niveau, maar komt er ‘niks’ uit de onderzoeken, wat dan? Je kunt vervolgens:
Niks doen en rond blijven lopen met je klachten
Hulp zoeken in coaching, therapie, fysiotherapie, alternatieve geneeswijzen, etc.
Het draagt bij aan verbetering, meer kennis en vaardigheden. Maar wil jij nu eindelijk echt af van je klachten? De oorzaak van het probleem ontdekken en sta je open om het holistisch, psychosomatisch en lichaamsgericht te benaderen? Compleet aanwezig zijn bij dat wat je voelt om het op onderbewust niveau te voelen, ervaren en op te lossen?
Is psychosomatische fysiotherapie de oplossing?
Ik snap dat dit misschien wel de tiende blog is die je gelezen hebt over onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten, dat iedereen veel belooft. Deze methode is ook niet voor iedereen, want hiervoor heb je je kwetsbaar op te stellen, helemaal eerlijk en oprecht te durven zijn naar jezelf en wordt er niet gezocht naar oplossingen in de buitenwereld.
In deze methode ontdek je juist wat jij zelf kunt doen, vanuit compassie, nieuwsgierigheid en plezier. Jij leeft, jij doet al van alles, jij hebt al kennis en jij weet diep van binnen waar je goed aan doet. Maar durf je nu eindelijk die stap te zetten, mag je fouten maken en gun je jezelf om oude patronen te doorbreken en te oefenen in wat werkt?
Ik ben Renée
Ik ben Renée Moonen; msc. psychosomatisch fysiotherapeute en bezielster van Dans Beweeg Groei. Al 8 jaar begeleid ik mensen naar meer rust in het hoofd, ontspanning in het lijf en vertrouwen in zichzelf. Mijn gevoeligheid is mijn kracht, want ik voel precies aan wat er bij jou gebeurt. De moed hebben om de klachten aan te kijken, aan te gaan en los te laten. Op jouw tempo. Dan is er verandering mogelijk en ik help graag! Niet door jou te zeggen wat je moet doen, maar door je te laten ervaren wat je zelf kunt.
“Jij bent al goed genoeg, je hoeft het alleen te voelen om het te herinneren.“
Wil je meer weten over deze methode?
Je kunt op verschillende manieren met mij samenwerken.
Groepslessen: door zacht en vrij te bewegen op muziek ontdek je ontspanning in je lijf, rust in je hoofd en plezier in je leven. Dit is een moment voor jezelf in de wekelijkse hectiek.
Individuele sessies: We duiken de diepte in, zodat jij in een veilige relaxte omgeving kunt ontdekken wat er werkelijk speelt. Verminder je klachten en ontdek wat er mogelijk is.
Heb jij last van lichamelijke klachten zonder oorzaak zoals vermoeidheid, tinnitus, chronische pijn, SOLK, ALK, conversiestoornis, flauwvallen, hyperventilatie of buikklachten? Ik help graag.
Stuur mij een berichtje via info@dansbeweeggroei.nl of 0630060428. Ik ontmoet je graag.
Wat leuk dat jij op deze pagina terecht bent gekomen, want jij mag hier zijn. Ik vind het leuk om mannen te begeleiden naar meer rust, ontspanning en plezier. Het is anders dan met vrouwen.
In het boek ‘Mannen komen van Mars, vrouwen van Venus’ wordt dit helder beschreven. Waar een vrouw graag andere vrouwen opzoekt om te praten over haar probleem en herkenning vindt in de struggles van andere vrouwen, zoeken mannen hun eigen privé grot op. Ze trekken zich terug, belanden in hun empty box (bekijk dit filmpje) en lossen hun probleem zelfstandig op. Dit werkt voor de meeste mannen prima.
Onder mannen is het volgens mij ook minder cultureel/maatschappelijk geaccepteerd om je te uiten over emoties, problemen, pijn of moeilijkheden. Daarnaast zien mannen vaker de humor van iets in, worden er sneller grapjes gemaakt of je krijgt even een stoot, zodat het dan ook niet echt meer een probleem is.
Echter werkt dit niet bij iedereen of voor ieder probleem en is het voor mannen soms ook fijn als zij gehoord en gezien worden. Daarom kun je nu bij Dans Beweeg Groei terecht voor individuele sessies.
Wat en voor wie?
In deze sessies ontdek je:
Wat het onderliggende probleem is van jouw probleem
Hoe psychosomatische fysiotherapie jouw kan helpen
Welke patronen in de weg staan om te genieten, vrolijk te zijn en je sterk te voelen
Dans Beweeg Groei voor mannen is voor mannen die:
Eerlijk willen kijken naar hun eigen rol in de situatie
Toe zijn aan een ander perspectief en niet bang zijn voor feedback
Openstaan voor een lichaamsgerichte werkwijze, waarin voelen, praten en emoties voor komen
Het is niet voor mannen die op zoek zijn naar een quickfix of massage. Mijn werkwijze is gericht op het ervaren en op lichaam én geest. Wanneer jij je klacht lichaamsgericht bekijkt, alsof er iets kapot is, dan kun je beter naar een algemeen fysiotherapeut gaan.
De resultaten
Mannen zoeken minder snel hulp bij ademhalingsproblemen, stress, angst of spanning, waardoor ze onnodig lang doorlopen met hun klachten. Plan een individuele sessie bij Dans Beweeg Groei, zodat je klachten verdwijnen en jij weer lekker in je vel zit.
Deze mannelijke cliënten zeiden:
“Ik maak af en toe een afspraak bij Renée, want zij kijkt anders dan andere fysio’s. De oefeningen, gesprekken en sessies vind ik heel waardevol. De spanning in mijn benen is zo goed als weg en hardlopen en sporten gaat veel beter. Ik moet toegeven dat ik het in het begin soms best zweverig vond, maar het helpt vaak al na één sessie.” Dion
“Toen ik met pensioen ging, stortte ik helemaal in. Ik kreeg pijnklachten en had nergens zin in. Daarnaast wist ik niet wat ik eigenlijk leuk vond om te doen. Ik heb altijd gewerkt en deed wat er van me verwacht werd. Ik kwam erachter dat ik nooit echt iets deed voor mezelf. Na zes sessies met Renée in combinatie met gesprekken bij de POH heb ik weer plezier in de dingen die ik doe en herken ik de onderliggende thema’s. Renée luistert geduldig en ontdekt iedere keer het onderliggende gevoel.” Jaap
Bij Dans Beweeg Groei geen saaie, oppervlakkige oefeningen, maar sessies die patronen doorbreken en de oorzaak aanpakken. Voorkom dat je langer alleen rondloopt met je klachten. Plan een afspraak of stel je vragen via 06-30060428 of info@dansbeweeggroei.nl.
Misschien herken je het wel, die gedachten stroom. Het is een waterval, chaos of donkere wolk die schreeuwt zonder dat je echt weet wat je denkt. De gedachten vallen over elkaar en je voelt onrust in je lichaam. Terwijl de onrust niet nodig is en je behoefte hebt aan rust, maar het lukt niet om te stoppen met denken.
Er zijn verschillende manieren om grip te krijgen op je hoofd en de gedachten, want blijven piekeren en malen is vermoeiend. Dus in deze blog drie manieren, informatie en oefeningen voor stilte in je hoofd en grip op je gedachten.
“Gemiddeld piekeren mensen 2 uur en 18 minuten per dag, ze hebben gemiddeld 6000 gedachten per dag en de gedachten zijn voor 95% hetzelfde als de voorgaande dag.”
1. Jij bent je gedachte niet
Deze methode komt uit Acceptance and Commitment Therapy (ACT).
Van de week sprak ik een cliënt (pseudoniem Klara), zij beschreef: “De gedachten gaan maar door. Ik heb geen controle, het blijft maar doorgaan. Ik snap ook niet waarom ik zo blijf malen. Het is niet nuttig en ik wil graag dat het stopt.”.
De onrust, het gevoel van machteloosheid en de stress zorgen ervoor dat er geen ruimte is voor andere dingen. Het vraagt continu aandacht, tijd en energie. “Het zou zo fijn zijn als het stiller was, zodat ik na kan denken over belangrijke dingen of me beter kan focussen op mijn werk.”.
Het stoppen van de gedachten stroom is moeilijk, vooral als jij de gedachten bent en als zij alle controle hebben. In de ACT spreken ze over defusie. Dit is een methode om afstand te creëren tot je gedachten, zodat je er minder snel in meegezogen wordt.
Een gemakkelijke oefening is om een gedachte, gevoel of mening te herhalen en te zeggen of denken: “ik heb de gedachte dat ….”. Bijvoorbeeld je bent moe en gestrest. Dit merk je op, waarna je herhaalt in gedachten: “Ik heb de gedachte dat ik moe en gestrest ben.”. Hierdoor ben je niet moe, maar ervaar je de moeheid.
Een andere prettige oefening is dat je je gedachten stopt. Zeg letterlijk: “stop!” in gedachten en parkeer het denken naar een later moment.
Stel je een men-kar voor met drie paarden ervoor. Jij staat op de kar en houdt de leidsels losjes vast. Eén paard staat voor het hoofd, één voor het lichaam en één voor de emoties. Ieder paard heeft zijn eigen karakter en tendens. Bij veel mensen is het zo dat het hoofd-paard de leiding heeft en die trekt de kar en de paarden alle kanten op. Nul controle.
Klara kan emoties niet goed voelen en verwoorden. Het emotiepaard is als het ware kleiner dan de andere twee paarden. Om de controle terug te krijgen over de paarden is het helpend om de gedachten te zien voor wat ze zijn.
Het hoofd-paard beschermt, analyseert, observeert en beoordeelt. Het gaat overal heen: het verleden, de toekomst, het nu, locaties, personen. Het is als een databank die overal informatie vandaan haalt. Dat is het karakter van het hoofd-paard.
Het lichaam-paard beschermt tegen gevaar en communiceert bijvoorbeeld in pijn, stijfheid, spanning, rillingen, kippenvel, temperatuur, honger of obstipatie. Het geeft signalen als er iets niet klopt, als er mogelijk gevaar aan komt of als er daadwerkelijk gevaar voor een aanval of als er schade is. Of het laat weten dat je veilig bent.
Het emotie-paard gaat altijd op en neer, het golft. Soms voel je je blij, soms verdrietig, soms boos, soms beschaamd of machteloos. Emoties vertellen je wat een gebeurtenis of situatie met je doet.
De oefening
Leer de paarden ((h)er)kennen. Blijf de persoon op de men-kar. Ontdek wanneer je het hoofd-paard, het lichaam-paard of het emotie-paard bent. Kom weer op de men-kar staan en neem de touwtjes in handen. Merk op wanneer welk paard je iets probeert te vertellen en voorkom dat één van de paarden de leiding neemt. Dit is een visualisatie oefening, maar werkt heel sterk, omdat je brein, lichaam, emoties en ziel het begrijpen.
3. Piekerkwartier
Veel mensen krijgen het advies van het piekerkwartier van de psycholoog. Dit is helemaal geen gekke oefening. Eén moeilijkheid… Hiervoor moet je gaan zitten, het even doen. Ik vind dit vaak moeilijk, juist omdat de gedachten al de overhand hebben, je lichaam al ‘aan’ staat en er nog veel te veel te doen is. Maar als het lukt om te gaan zitten, om alle gedachten op te schrijven en jezelf toestemming te geven om te piekeren, dan is het een hele goede!
Het piekerkwartier: Kom zitten met pen en papier. Begin te schrijven, bijvoorbeeld: “Ik weet niet wat ik op moet schrijven, ik doe dit om mijn gedachten te ordenen.” Dan komt er vanzelf een gedachte, die schrijf je op en zo blijf je schrijven wat er allemaal in je hoofd zit. Als de 15 minuten voorbij zijn, stop je met schrijven. Als je overdag weer begint te piekeren of malen, dan zeg of denk je ‘stop’ en parkeer je het naar het moment van het piekerkwartier. Wanneer je deze opdracht combineert met een ontspannings- of ademhalingsoefening, dan zul je merken dat het piekeren in de loop van de tijd steeds minder wordt.
Wat doe je als je te veel gedachten hebt?
Als bovenstaande oefeningen en trucjes niet helpen en de gedachten maar blijven komen en de onrust blijft razen, dan kun je zoeken op internet, meditatie-apps installeren of YouTubevideo’s kijken. Of je kunt een afspraak maken bij mij. Ik ben Renée Moonen, ik ben psychosomatisch fysiotherapeute en heb veel verstand van de verbinding tussen lichaam en geest en hoe je de samenwerking tussen beide kunt verbeteren. Daarnaast wil je toch ook de oorzaak van jouw probleem oplossen? Precies dat gebeurt tijdens een 1 op 1. Ik geloof dat praten en standaard oefeningen niet de oplossing zijn. Ja, het draagt zeker bij, maar als je het gevoeld hebt in je lichaam, dan veranderen de gedachten, keuzes en stress veel sneller.
Klara zei over de behandeling:
“Ik ben heel goed geholpen. Ik snap beter wat er gebeurt in mijn hoofd en lichaam, daarnaast herken ik de signalen en weet ik hoe ik het kan veranderen. Hierdoor voel ik me zelfverzekerder over wie ik ben. Het malen kwam voort uit perfectionisme en het gevoel van falen, terwijl ik eigenlijk zocht naar waardering. Het klinkt misschien vaag of raar,maar Renée weet wat ze doet.”
